काठमाडौं । पूर्वी पहाडी जिल्ला खोटाङमा डेंगु रोगको प्रकोप फैलिएपछि स्थानीय बासिन्दामा त्रास बढेको छ। जिल्ला अस्पताल खोटाङका प्रमुख डा. रुपेश संग्रौलाका अनुसार, गत वैशाखयता २७ जनामा डेंगुको संक्रमण पुष्टि भएको छ।

संक्रमितमध्ये १२ जनाले ओपीडी र १३ जनाले आकस्मिक कक्षमा उपचार गराएका छन्। यद्यपि, दुई जना बिरामीलाई थप उपचारका लागि काठमाडौं पठाइएको छ।

जिल्लामा र्यापिड डाइग्नोस्टिक विधिबाट डेंगु परीक्षण भइरहेको छ। यो विधिबाट कुन सेरोटाइपको संक्रमण हो भनेर भने पत्ता लगाउन सकिँदैन। बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानका डा. नारायणराज भट्टराईका अनुसार, डेंगुका चार प्रकारका सेरोटाइप (डेंगु १, २, ३ र ४) हुन्छन्, जुन पीसीआर पद्धतिबाट मात्र पत्ता लगाउन सकिन्छ। नेपालमा हालसम्म डेंगु १, २ र ३ सेरोटाइपका केसहरू देखा परिसकेका छन्।

डेंगु कसरी सर्छ र यसको नियन्त्रण कसरी गर्ने?

एडीज प्रजातिको संक्रमित पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट डेंगु सर्ने गर्दछ। यी लामखुट्टेले सफा पानीमा अण्डा पार्ने र त्यसबाट लार्भा र प्युपा हुँदै संख्या बढाउने गर्छन्। त्यसैले, चिकित्सकहरूले खुला भाँडाहरू वा खाल्डाखुल्डीमा पानी जम्न नदिन र सरसफाइमा विशेष ध्यान पुर्‍याउन सुझाव दिएका छन्।

विशेषज्ञहरूका अनुसार, यदि डेंगुलाई समयमै नियन्त्रण गर्न सकिएन भने यही लामखुट्टेको टोकाइबाट चिकनगुनिया र जिका भाइरस जस्ता अन्य रोगहरू पनि फैलिने जोखिम रहन्छ। त्यसैले, लामखुट्टे मात्र नभई यसका अण्डा, लार्भा र प्युपालाई समेत नष्ट गर्नुपर्ने सुझाव बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका शिक्षाध्यक्ष प्रा.डा सन्जिवकुमार शर्माले दिएका छन्।

डेंगुको प्रकोप नियन्त्रणका लागि खोटाङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कल्पना श्रेष्ठले लामखुट्टे मार्ने अभियान र जनचेतनामूलक कार्यक्रमहरू सुरु गरेको बताएकी छिन्। उनले जिल्लाका सबै पालिकाहरूलाई पनि लामखुट्टे नष्ट गर्ने अभियान सञ्चालन गर्न अनुरोध गरिएको जानकारी दिएकी छिन्।