झापा । मेचीनगर नगरपालिका बहुउपयोगी खाद्य बनस्पति सजिवन (मोरिङ्गा)को व्यावसायिक खेती प्रवर्द्धनमा जुटेको छ । स्थानीय थोप्लेबिरान महिला कृषि सहकारी संस्थासँग मिलेर मेचीनगर–९ मा दुई बिघाहा क्षेत्रफलमा सजिवनको खेती प्रवर्द्धन गर्न नगरपालिकाले बजेट उपलब्ध गराएको नगरपालिकाका नगरप्रमुख गोपाल बुढाथोकीले बताए ।

स्वास्थ्य र आयआर्जनका दृष्टिले किसानका लागि लाभदायक भएकाले यसको खेतीमा नगरपालिका आर्थिक साझेदारीसहित जुटेको उनले बताए । खेतीका लागि नगरपालिकाले थोप्लेबिरान महिला कृषि सहकारी संस्थासँग परियोजना सम्झौता गरिसकेको छ ।

परियोजना सम्झौतामा नगरपालिकाले खेतीको ८० प्रतिशत र सहकारी संस्थाले २० प्रतिशत साझेदारी लागत व्यहोर्ने उल्लेख छ । नगरपालिकाले सजिवन खेती परियोजनाका लागि प्रारम्भिक चरणमा रु तीन लाख बजेट बिनियोजन गरेको छ । मेचीनगरमा यसको परम्परागत खेती पहिल्यैदेखि हुने गरे तापनि व्यावसायिक खेती भने पहिलोपल्ट सुरु भएको हो ।

फल र पात दुबै तरकारीको रूपमा खान मिल्ने र यसमा औषधीय एवम् पौष्टिक गुण अधिक हुने भएकाले पछिल्लो समय सजिवनको खेतीमा किसान आकर्षित भइरहेका छन् । छिमेकी जिल्ला इलाममा पनि यसको व्यावासायिक खेती सफलतापूर्वक भइरहेको छ ।

मेचीनगरका किसानहरु हालै सजिवन खेती अवलोकन गर्न रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिका–६ मा गएका थिए । त्यहाँका कृषक गोविन्द कडेलले ६५ विघा क्षेत्रफलमा लगाएको सजिवनको व्यावसायिक खेती अवलोकन गरेर फर्किएपछि मेचीनगरका किसानले उक्त खेतीमा लाग्ने सोच बनाएको थोप्लेविरान महिला कृषि सहकारी संस्थाका अध्यक्ष डम्बरकुमारी श्रेष्ठले बताइन् ।

‘कृषक सजिवन खेती लगाउन उत्साही हुनुहुन्छ,’ अध्यक्ष श्रेष्ठले भनिन्, ‘खाँदा स्वास्थ्यमा फाइदा पुग्ने र बेच्दा अरु खेतीको तुलनामा धेरै लाभ हुने बुझेपछि हामी पनि किसानलाई यसकै खेतीमा लाग्न प्रोत्साहित गरिरहेका छौँ ।’

सजिवन खेती परियोजना सञ्चालनका लागि थोप्लेविरान सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहकी सचिव जानुका ओलीलाई सजिवन खेती व्यवस्थापन समितिको संयोजक चयन गरिएको उनले जानकारी दिइन् ।

सजिवन खेती व्यवस्थापन समितिकी संयोजक जानुका ओलीले सैनामैनाबाट पहिलो चरणमा दुई किलो सजिवनको बीउ ल्याइएको र त्यसबाट लगभग छ हजार विरुवा हुर्काउने परियोजनाको लक्ष्य रहेको बताइन् ।

समितिले सजिवन खेती गर्न इच्छुक किसानलाई बोलाएर खेती गर्ने तरिका र यसका फाइदा बारेमा छलफल चलाएको छ । आगामी दिनमा खेतीको विस्तार गरिने र यसको पातबाट पाउडर बनाउने योजना बनाइएको ओलीले बताइन् ।

मेचीनगर नगरपालिकाका कृषि विकास शाखाका प्रमुख टेकेन्द्र प्रधानले सजिवन खेती गर्ने तरिका, उत्पादन र यसका फाइदा–वेफाइदालगायतका विषयमा मसिनो गरी किसानलाई अवगत गराइएको बताए ।

उनका अनुसार मलिलो, बलौटे र पानी नजम्ने माटोमा सजिवनको खेती फस्टाउँछ । सजिवनको फल र पातमा रोग प्रतिरोधी तत्व हुने भएकाले मधुमेह, उच्च रक्तचापलगायत अन्य थुप्रै रोगका बिरामीले यसको नियमित सेवन गरिरहेको पाइएको छ ।